ഭഗത് സിങ്ങിന്റെ പാരമ്പര്യം ഉയർത്തിപ്പിടിച്ച് പഞ്ചാബിലെ ജാഥ

हिन्दी | English | বাংলা | ಕನ್ನಡ | മലയാളം

2023 ഒക്‌ടോബർ 27 മുതൽ നവംബർ 01 വരെ പഞ്ചാബ് സംസ്ഥാനത്ത് ‘ധായ് അഖർ പ്രേം’ സാംസ്കാരിക മാർച്ച് സംഘടിപ്പിച്ചു. ഇതിൽ വിവിധ സ്ഥലങ്ങളിൽ നിന്നുള്ളവരുമായി പൊതുസംവാദം നടത്തി. നിരവധി നാടോടിനൃത്തങ്ങളും നൃത്തനാടകങ്ങളും നാടൻപാട്ടുകളും നാടകങ്ങളും അവതരിപ്പിച്ചു. സെമിനാറിനും തിയേറ്ററിനും പുറമെ പഞ്ചാബിലെ പ്രസിദ്ധമായ ഗാദ്രി ബാബ മേളയിലും കഴിഞ്ഞ ദിവസം സംഘം പങ്കെടുത്തു.

2023 ഒക്ടോബർ 27 വെള്ളിയാഴ്ച

പഞ്ചാബിലെ “ധായ് അഖർ പ്രേം” ദേശീയ സാംസ്കാരിക ട്രൂപ്പിന്റെ പദയാത്രയുടെ ആദ്യ ദിനമാണ് ഇന്ന്. ഭഗത് സിങ്ങിന്റെ ജന്മഗ്രാമത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഖത്കർകാലൻ സ്മാരകത്തിൽ നിന്നാണ് യാത്ര ആരംഭിച്ചത്. IPTA ദേശീയ പ്രസിഡന്റ് പ്രസന്ന, വർക്കിംഗ് പ്രസിഡന്റ് രാകേഷ് വേദ, പഞ്ചാബ് IPTA ജനറൽ സെക്രട്ടറി ഇന്ദ്രജിത് റുപോവാലി, ദീപക് നഹർ, IPTA ദേശീയ പ്രസിഡന്റ് പ്രസന്ന എന്നിവരും ഗുരുദ്വാരയിലെ ‘ഗുരു കാ ലംഗറിൽ’ ചായകുടിക്കുന്നതിനിടയിൽ, പ്രസന്ന അവിദഗ്ധ തൊഴിലാളികളുമായി സംസാരിച്ചു. നേപ്പാളിൽ നിന്ന് ഇവിടെയെത്തിയ ഇവർ ദിവസക്കൂലിക്കാരായാണ് ജോലി ചെയ്യുന്നത്.

ഭഗത് സിംഗ് സ്മാരകത്തിൽ പുഷ്പചക്രം അർപ്പിച്ച ശേഷം, പ്രസന്നയും രാകേഷ് വേദയും ഭഗത് സിംഗിന്റെ സ്വപ്നങ്ങളെയും ചിന്തകളെയും കുറിച്ച് സംസാരിക്കുമ്പോൾ, “വിപ്ലവത്തിന്റെ വാളിന് മൂർച്ചയേറിയത് അവരുടെ ചിന്തകളാണ്” എന്ന് അടിവരയിട്ടു, ആ ചിന്തകൾ സ്നേഹത്തിന്റെയും സൗഹാർദ്ദത്തിന്റെയും ഐക്യത്തിന്റെയുംതാണ്. ഞങ്ങളുടെ ‘ധായ് അഖർ പ്രേം പദയാത്ര’യുടെ ലക്ഷ്യം ഇതാണ്; അതായത് ഭഗത് സിംഗിന്റെ സ്വപ്നങ്ങളുടെ ഇന്ത്യ! രക്തസാക്ഷികളുടെ സ്വപ്നങ്ങളുടെ ഇന്ത്യ!!

ശഹീദ്-ഇ-അസം ഭഗത് സിംഗ് ആദർശ് വിദ്യാലയയിലെ വിദ്യാർത്ഥികൾ “ധായ് അഖർ പ്രേം” മാർച്ചിൽ പങ്കെടുത്തു, രാകേഷ് വേദ നൽകിയ മുദ്രാവാക്യങ്ങൾ ആവേശത്തോടെ ആവർത്തിച്ച് ഭഗത് സിംഗിന്റെ തറവാട് വരെ രണ്ട് കിലോമീറ്ററോളം മാർച്ച് നടത്തി. ഇവിടെ നിന്ന് ഏതാനും മീറ്റർ അകലെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഗുരുദ്വാരയുടെ മുറ്റത്ത്, ആസാദ് തിയേറ്ററിലെ കലാകാരന്മാരും നാടക സഹപ്രവർത്തകരും ഭഗത് സിംഗിന്റെ ജയിൽ ജീവിതത്തെ ആസ്പദമാക്കി ഒരു സംഗീത നാടകം അവതരിപ്പിച്ചു. അതിനുശേഷം, രാജ്യത്തെ നിലവിലെ വർഗീയ-മത സ്പർദ്ധയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള തെരുവ് നാടകം അവതരിപ്പിച്ചു, ഹിന്ദുവും മുസ്ലീമും സിഖുകാരും ക്രിസ്ത്യാനിയും തങ്ങൾക്കിടയിൽ ഒന്നാണെന്ന സന്ദേശം നൽകി. മത സ്പർദ്ധയും വർഗീയതയും രാജ്യതാൽപ്പര്യത്തിന് നിരക്കുന്നതല്ല.

കാനഡ, ഓസ്‌ട്രേലിയ, യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്‌സ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും ജോലി ചെയുന്നു.. NRI കളുടെ വീടുകളും , വലിയ കോൺക്രീറ്റ് കെട്ടിടങ്ങളുടെ പ്രദേശമാണ് ദോബ. ഉത്തർപ്രദേശിലെ തൊഴിലാളികൾ പറമ്പിൽ വൈക്കോൽ ശേഖരിക്കുന്നത് കണ്ടപ്പോൾ സംഘത്തിലെ യാത്രക്കാർ തടുക്കാനാവാതെ പൊരിവെയിലിൽ അവരോടൊപ്പം ചേർന്ന് ജോലിയിൽ സഹായിക്കാൻ തുടങ്ങി, കാരണം ‘ശ്രമം’ സംഘത്തിന്റെ അവിഭാജ്യ ഘടകമാണ്.

രാകേഷും പ്രസന്നയും ശ്രമദാന വേളയിൽ തൊഴിലാളികളുമായി സംസാരിച്ചപ്പോൾ, ഈ കുടിയേറ്റ തൊഴിലാളികൾക്ക് ജോലിയുടെ സ്വഭാവമനുസരിച്ച് 300-400 രൂപ മാത്രമാണ് ദിവസക്കൂലി ലഭിക്കുന്നതെന്നും അവർക്ക് എല്ലാ ദിവസവും ജോലി ലഭിക്കുന്നില്ലെന്നും അവർ മനസ്സിലാക്കി. വീടുകളിൽ നിന്ന് നൂറുകണക്കിന് കിലോമീറ്റർ അകലെ, അവർ കഠിനമായ ചൂടിൽ ദിവസം മുഴുവൻ കഠിനാധ്വാനം ചെയ്യുന്നു, അവരുടെ കഠിനാധ്വാനം രാജ്യത്തെ എല്ലാ ആളുകൾക്കും ഭക്ഷണം നൽകുന്നു, പക്ഷേ അവർക്ക് നല്ല ജീവിതം നൽകാൻ രാജ്യത്തിന് കഴിയുന്നില്ല.

ഈ ഐക്യദാർഢ്യത്തിന് ശേഷം  ഗുരുദാസ് ഗുരുദ്വാരയിലെത്തി, അവിടെ അവർ ഒരുമിച്ചിരുന്ന് ‘ഗുരു ദാ പ്രസാദ് റൊട്ടി-ദാൽ’ വളരെ രുചിയോടെ ലങ്കറിൽ (ഗുരുദ്വാരയിൽ വിളമ്പുന്ന സമൂഹ ഭക്ഷണം) കഴിച്ചു. ഇതിനുശേഷം പദയാത്ര ഗുണാചൗറിലേക്ക് നീങ്ങി. വിദ്വേഷവും അസൂയയും ജയിക്കാനുള്ള ഏക മാർഗം സ്‌നേഹമാണെന്ന് പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ ദേശീയ സെക്രട്ടറി വിനീത് തിവാരി ഇവിടെ പ്രസ്താവനയിൽ പറഞ്ഞു. ഗാന്ധിയുടെ സന്ദേശം സ്നേഹമാണ്, കബീറിന്റെ പാരമ്പര്യം സ്നേഹമാണ്. നാനാക്ക് ഗുരു ഗോവിന്ദിനുള്ള സന്ദേശം സ്നേഹമാണ്.

ആദ്യ ദിവസത്തെ സന്ദർശനം അവസാനിച്ച ശേഷം യുവ കലാകാരന്മാരുമായും നാടക സഹപ്രവർത്തകരുമായും പ്രസന്ന പൊതുവേദിയിൽ സംവദിച്ചു. നമ്മുടെ കളിയും കലാകാരന്റെ വേഷവും യാഥാർത്ഥ്യമായിരിക്കണം, അഭിനയമാണ് ആദ്യം വരേണ്ടത്, തുടർന്ന് സംഭാഷണം ഉണ്ടാകണമെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ശരിയായ നടപടി ആവശ്യമാണ്. നിങ്ങൾ അഭിനയിക്കുന്ന വ്യക്തിയെ പോലെ ആദ്യം ആക്ഷൻ വേണം, പിന്നെ ഡയലോഗ് വേണം.

ഇപ്‌ടിഎ ദേശീയ പ്രസിഡന്റ് പ്രസന്ന, എക്‌സിക്യൂട്ടീവ് പ്രസിഡന്റ് രാകേഷ് വേദ, പ്രലെസ് ദേശീയ സെക്രട്ടറി വിനീത് തിവാരി, പഞ്ചാബ് ഇപ്‌ടിഎ പ്രസിഡന്റ് സഞ്ജീവൻ എന്നിവർ സുഖമില്ലെങ്കിലും മാർച്ചിൽ പങ്കെടുത്തു. കൂടാതെ ജനറൽ സെക്രട്ടറി ഇന്ദർജിത് രൂപാവലി, കാഷ്യർ ദീപക് നഹർ, ഡോ. ബൽക്കർ സിദ്ധു (ചണ്ഡീഗഢ് IPTA പ്രസിഡന്റ്), KNS സെഖോൺ (IPTA ചണ്ഡീഗഡ്, ജനറൽ സെക്രട്ടറി),പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ പഞ്ചാബിന്റെ പ്രസിഡന്റ്, സുർജീത് ജഡ്ജി (അന്താരാഷ്ട്ര പ്രശസ്ത പഞ്ചാബി കവി), പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ പഞ്ചാബിന്റെ ജനറൽ സെക്രട്ടറി, പ്രൊഫ. കുൽദീപ് സിംഗ് ദീപ് (IPTA-യിൽ പിഎച്ച്ഡി), ദേവീന്ദർ ദമൻ (തീയറ്റർ ആർട്ടിസ്റ്റ്), ജസ്വന്ത് ദാമൻ (ചലച്ചിത്ര കലാകാരൻ), അമൻ ഭോഗൽ, ഡോ. ഹർഭജൻ സിംഗ്, പർമീന്ദർ സിംഗ് മദാലി, സത്യപ്രകാശ്, രഞ്ജിത് ഗമനു, ബിബ്ബ കൽവന്ത്, റോഷൻ സിംഗ്, രമേഷ് കുമാർ, കപൻ വീർ സിംഗ്, വിവേക് ​​തുടങ്ങി നിരവധി നാടക-ചലച്ചിത്ര കലാകാരന്മാർ പങ്കെടുത്തു.

2023 ഒക്ടോബർ 28 ശനിയാഴ്ച

പഞ്ചാബിലെ “ധായ് അഖർ പ്രേം” ദേശീയ സാംസ്കാരിക പദയാത്രയുടെ രണ്ടാം ദിവസം ‘പഞ്ചാബ് ദ പരത’ ആസ്വദിച്ച ശേഷം തീർത്ഥാടക സംഘം 10 മണിക്ക് ബല്ലോവാറിലെത്തി. ‘ധായ് ആഖർ പ്രേം കേ പഠാനെ ഔർ പദ്ധനാ ആയേ ഹേ’ എന്ന സംഗീതത്തിന്റെ ശ്രുതിമധുരമായ ശബ്ദം സംഘത്തിൽ അലയടിക്കുമ്പോൾ ‘ധായ് ആഖർ പ്രേം’ യാത്രയുടെ ആദ്യഘട്ടം ഓർമ്മ വന്നു. നിലവിൽ, പഞ്ചാബിൽ നെല്ല് വിളവെടുപ്പ് നടക്കുന്നു, വിളവെടുപ്പ് കഴിയുന്ന സമയത്ത് ‘ജൂമർ’ എന്ന പാട്ടും നൃത്തവും നടക്കുന്നുണ്ട്. (ഇത് പുരുഷന്മാരുടെ സന്തോഷം പ്രകടിപ്പിക്കാനുള്ള പാട്ടും നൃത്തവുമാണ്.) ബല്ലോവാഡിലെ ആസാദ് കലാ മഞ്ച് അംഗങ്ങളാണ് ഇത് അവതരിപ്പിച്ചത്.

ഛത്തീസ്ഗഢിൽ നിന്നെത്തിയ പദ്യാത്രി നിസാർ അലി, ദേവനാരായണൻ സാഹു, ഗംഗാറാം ബാഗേൽ, ജഗ്നു റാം എന്നിവർ സംഘത്തിന്റെ ലക്ഷ്യത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ഛത്തീസ്ഗഢി നാടോടി നാടകവേദിയായ നാച്ച-ഗമ്മത് ശൈലിയിൽ ‘ധായ് ആഖർ പ്രേം’ നാടകം അവതരിപ്പിച്ചു.

പതിയെ കാൽനടയാത്രക്കാരും കൂട്ടത്തോടെ മുന്നോട്ട് നീങ്ങി. പൂത്തുലഞ്ഞ പാടങ്ങളും നെല്ല് കൊയ്യത്തും തുടങ്ങിയ ദൃശ്യങ്ങൾ പൊള്ളുന്ന ചൂട് അനുഭവിക്കാൻ അനുവദിക്കാതെ സംഘം ബല്ലോബാറിലെ ഗുരുദ്വാരയിലെത്തി. ഇവിടെ എല്ലാ തീർത്ഥാടകരും ഗുരുവിന്റെ പ്രസാദമായ ദാലും റൊട്ടിയും വളരെ സ്നേഹത്തോടെ കഴിച്ച് ഔജ്‌ലയിലേക്ക് പുറപ്പെട്ടു. രാജ്യത്ത് നിലനിൽക്കുന്ന വർഗീയ-മത വിദ്വേഷവും സ്പർദ്ധയും അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള തെരുവ് നാടകം ആസാദ് കലാ മഞ്ച് അവതരിപ്പിച്ചു.

മതസ്പർദ്ധയും വർഗീയതയും ഒരിക്കലും ഒരു രാജ്യത്തിനും ഗുണം ചെയ്യില്ലെന്ന് പ്രകടനം എടുത്തുകാട്ടി. ഏത് മതം സ്വീകരിച്ചാലും നമ്മൾ എല്ലാവരും സഹോദരങ്ങളെ പോലെയാണ്. സംഘം ഔജ്‌ലയിൽ എത്തുന്നതിന് മുമ്പ് തന്നെ സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും യുവസുഹൃത്തുക്കളും ആൽമരത്തിന് കീഴിൽ കാത്തുനിന്നിരുന്നു. സാഹിർ ലുധിയാൻവിയുടെ കവിതകൾ ഓൾ ഇന്ത്യ പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ ദേശീയ സെക്രട്ടറി വിനീത് തിവാരി അവതരിപ്പിച്ചു. അവിടെയുണ്ടായിരുന്നവരോട് സംസാരിക്കുമ്പോൾ സമയം 3 മണിയായത് മനസ്സിലായില്ല.

നിറവും ജാതിയും ജാതിയും മതവും എന്തുമാകട്ടെ, മനുഷ്യനെക്കാൾ താഴ്ന്നതാണ്

എന്നെപ്പോലെ നിങ്ങളും ഈ യാഥാർത്ഥ്യം അംഗീകരിച്ചാൽ പിന്നെ ഒന്നും സംഭവിക്കില്ല;

വെറുപ്പിന്റെ ലോകത്ത് സ്നേഹത്തിന്റെ കോളനികൾ സ്ഥാപിക്കണം.

മാറി നിൽക്കുക കൊണ്ട് ഒരു കാര്യവുമില്ല , അടുത്ത് വന്നാൽ ഒരു തുടക്കമാവും.

തുടർന്ന് ആസാദ് കലാ മഞ്ചിന്റെ സഹപ്രവർത്തകർ രാജ്യത്ത് പടരുന്ന വർഗീയ-മത വിദ്വേഷവും സ്പർദ്ധയും അടിസ്ഥാനമാക്കി തെരുവ് നാടകം അവതരിപ്പിച്ചു, മതപരമായ വഴക്കുകളും വർഗീയതയും ഒരിക്കലും ഒരു രാജ്യത്തിനും ഗുണം ചെയ്യില്ല എന്നതാണ് ഇതിന്റെ അടിസ്ഥാന സന്ദേശം. മോഗയിൽ നിന്നുള്ള മഹേന്ദ്ര സതിയുടെ ജീവിതത്തിലേക്ക് വെളിച്ചം വീശിക്കൊണ്ട്, കമ്മാരനായി ജോലി ചെയ്യുന്നതിനിടയിൽ നിരവധി വിപ്ലവകരവും ഐക്യദാർഢ്യവും ഗാനങ്ങൾ രചിച്ചു, പ്രാദേശിക സുഹൃത്തുക്കൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ രചനയായ ‘മശാലേൻ ലേകർ ചൽന ജബ് തക് രാത് ബാക്കി ഹേ’ യഥാർത്ഥ പഞ്ചാബി ഭാഷയിൽ അവതരിപ്പിച്ചു.

സംഘം അടുത്ത സ്റ്റോപ്പ് ഫഗ്വാര ലക്ഷ്യമാക്കി നീങ്ങി. വഴിയിലെ ‘സർഹൽ മുദിയ’ ചൗക്കിൽ, സഖാക്കൾ ജനങ്ങളുമായി സംവദിക്കുകയും കൂട്ടാളിയായ നിസാർ അലി കോർപ്പറേറ്റ് കൊള്ള വ്യക്തമാക്കുന്ന ‘ദമാദം മസ്ത് ഖലന്ദർ’ എന്ന ഗാനം അവതരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.

കപൂർത്തല ജില്ലയിലെ ഫഗ്വാര പട്ടണത്തിൽ ആസാദ് കലാ മഞ്ചിന്റെ കെട്ടിടമുണ്ട്, അതിൽ കലാകാരന്മാർ തെരുവ് നാടകങ്ങളും നാടകങ്ങളും പരിശീലിപ്പിക്കുകയും പരിശീലിക്കുകയും അവതരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. നഗരവീഥികളിലൂടെയാണ് സംഘം ഈ കെട്ടിടത്തിലെത്തിയത്. ഇവിടെ നിസാർ അലിയും സുഹൃത്തുക്കളും ചേർന്ന് അവതരിപ്പിച്ച ‘ജബ് തക് റൊട്ടി പരോൺ പർ രകാ രഹേഗാ ഭാരീ പത്തർ, കോയി മത് ഖ്വാബ് സജ്നാ തും’ എന്ന നാടൻ പാട്ട്. ആസാദ് കലാ മഞ്ച് ‘ഉസ്താദ്-ജമുറെ’ നാടകം അവതരിപ്പിച്ചു.

ഭഗത് സിങ്ങിന്റെ ജീവചരിത്രത്തെ ആസ്പദമാക്കി ‘മെയിൻ ഫെർ അവാൻഗ’ എന്ന നാടകം അവതരിപ്പിച്ചു. പഞ്ചാബിലെ രണ്ടാം ദിവസത്തെ യാത്ര ഇങ്ങനെയാണ് അവസാനിച്ചത്.

നാടകാവതരണത്തിന് ശേഷം പ്രശസ്ത നാടക സംവിധായകനും ഇപ്റ്റയുടെ ദേശീയ പ്രസിഡന്റുമായ പ്രസന്ന പ്രാദേശിക കലാകാരന്മാരെ അഭിനന്ദിക്കുകയും അവർക്ക് സാധ്യമായ എല്ലാ സഹായവും ഉറപ്പ് നൽകുകയും ചെയ്തു. രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തിന് ശേഷം പുതുതായി ആരംഭിച്ച ‘റവല്യൂഷണറി തിയേറ്ററി’നെ കുറിച്ചും പ്രസന്ന പറഞ്ഞു.

പഞ്ചാബ് സംഘത്തിൽ പ്രസന്ന (ഇപിടിഎ ദേശീയ പ്രസിഡന്റ്), സഞ്ജീവൻ സിംഗ് (പ്രസിഡന്റ്, ഐപിടിഎ പഞ്ചാബ്), ഇന്ദർജിത് രൂപാവലി (ജനറൽ സെക്രട്ടറി, ഐപിടിഎ പഞ്ചാബ്), ദീപക് നഹർ, ബൽക്കർ സിംഗ് സിദ്ധു (പ്രസിഡന്റ്, ഐപിടിഎ ചണ്ഡീഗഡ്), കെഎൻഎസ് ഷെഖോൺ (ജനറൽ സെക്രട്ടറി, IPTA ചണ്ഡീഗഡ്). ), ജസ്വന്ത് ഖട്കർ. , അമൻ ഭോഗൽ, ഡോ. ഹർഭജൻ സിംഗ്, പർമീന്ദർ സിംഗ് മദാലി, സത്യപ്രകാശ്,രഞ്ജിത് ഗമനു, ബിബ്ബ കൽവന്ത്, റോഷൻ സിംഗ്, രമേഷ് കുമാർ, കപൻ വീർ സിംഗ്, വിവേക് ​​തുടങ്ങി നിരവധി നാടക-ചലച്ചിത്ര കലാകാരന്മാർ പങ്കെടുത്തു.

2023 ഒക്ടോബർ 29 ഞായർ

പഞ്ചാബിലെ ‘ധായ് അഖർ പ്രേം’ ദേശീയ സാംസ്കാരിക കൂട്ടായ്മയുടെ മൂന്നാം ദിവസം ഛത്തീസ്ഗഡിൽ നിന്നുള്ള നിസാർ അലി ആദം ഗോണ്ട്വിയുടെ ഗസൽ വായിച്ച് മാർച്ച് ആരംഭിച്ചു.

ഇന്നിപ്പോൾ നൂറിൽ എഴുപത് പേർ തോൽക്കുമ്പോൾ ഹൃദയം കൈകളിൽ വച്ചു പറയൂ, രാജ്യം സ്വതന്ത്രമാണോ?

കുടിലുകൾ വെച്ച് രാജ്യത്തിന്റെ അന്തസ്സ് വിലയിരുത്തരുത്, യഥാർത്ഥ ഇന്ത്യ ജീവിക്കുന്നത് തെരുവോരങ്ങളിലാണ്.

ഫഗ്വാരയിൽ നിന്ന് പദയാത്ര പലാഹിയിലെത്തി. ദൂരെ നെൽപ്പാടങ്ങൾ സഞ്ചാരികളുടെ മനം കവർന്നു. കുഴൽക്കിണറിൽ നിന്ന് പുറപ്പെടുന്ന മധുരജലം ഭൂഗർഭ പാതയിലൂടെ വയലുകളെ നനയ്ക്കുകയായിരുന്നു. പ്രദേശവാസികൾ യാത്രയിൽ ചേരാൻ തുടങ്ങി, പലാഹിയിൽ, ആദം ഗോണ്ട്വിയുടെ മേൽപ്പറഞ്ഞ ഗസൽ, ‘ദമാദം മസ്ത് ഖലന്ദർ’ അവതരണം, ഹ്രസ്വമായി ‘ധായ് ആഖർ പ്രേം’ എന്നിവയ്‌ക്ക് പുറമെ, സംഘത്തിലെ യാത്രി നിസാർ അലി യാത്രയുടെ ലക്ഷ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഒരു വിവരണം നൽകി.

സമാധാനത്തിന്റെയും സ്‌നേഹത്തിന്റെയും സൗഹാർദത്തിന്റെയും സന്ദേശം നൽകിയാണ് ഈ യാത്ര രാജ്യത്തുടനീളം നടക്കുന്നത്. സ്‌നേഹവും സൗഹാർദവും ഒരാളുടെ വീട്ടിൽ നിന്നും കുടുംബത്തിൽ നിന്നും ആരംഭിക്കുന്നു, അവിടെ നിന്ന് അത് ചുറ്റുമുള്ള പ്രദേശങ്ങളിലേക്കും ജില്ലകളിലേക്കും ആളുകൾ ചേർന്നുകൊണ്ടേയിരിക്കുന്നു. ഒപ്പം രാജ്യവും ഈ യാത്രയിൽ കബീറിന്റെയും ഗുരു നാനാക്കിന്റെയും സന്ദേശങ്ങളുണ്ട്, ഗാന്ധിയുടെ പാരമ്പര്യമുണ്ട്.

സംഘത്തിന്റെ അടുത്ത സ്റ്റോപ്പ് റാണിപൂർ ആയിരുന്നു. യാത്രക്കാർ നടക്കാൻ തുടങ്ങി. യാത്രക്കാർ മുന്നോട്ട് നീങ്ങിയപ്പോൾ, റാണിപ്പൂരിൽ അഞ്ചോളം ഗുരുദ്വാരകളുണ്ടെന്നും ഇവിടുത്തെ മിക്കവാറും എല്ലാ പ്രാദേശിക കടയുടമകളും റസ്ക് ഉണ്ടാക്കാറുണ്ടെന്നും പ്രാദേശിക സുഹൃത്തുക്കൾ പറഞ്ഞു. ഈ സംഭാഷണം നടക്കുന്നതിനിടയിൽ റാണിപൂർ ചൗക്ക് എത്തി. മരത്തണലിൽ സംവാദം തുടരുംമുമ്പ് ഐപിടിഎ ദേശീയ പ്രസിഡന്റ് പ്രസന്ന ശ്രമദാനത്തിന് തുടക്കമിട്ടു, താമസിയാതെ നാട്ടുകാരെല്ലാം സംഘത്തിന്റെ ഭാഗമാകുകയും ശ്രമദാനം ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു.

റാണിപ്പൂരിലെ ശ്രമദാനത്തിനുശേഷം, മരത്തണലിൽ നിസാർ അലിയും വിനീത് തിവാരിയും ചേർന്ന് ചില കവിതകളും റൈമുകളും ചൊല്ലി, അതിൽ ഫായിസിന്റെ “ഓ ഖകൻഷിനോ, എഴുന്നേൽക്കൂ, ആ സമയം അടുത്തിരിക്കുന്നു”, ആദം ഗോണ്ട്വിയുടെ ഗസലും കബീറിന്റെ ഈരടികളും എല്ലാവരും ഒരുമിച്ച് പാടി.

സമയം ഏകദേശം രണ്ട് മണിയായി, കുറച്ച് അകലെ ഗുരു ഹർഗോവിന്ദിന്റെ റാംസർ ഗുരുദ്വാര. എട്ടാമത്തെയും ഒമ്പതാമത്തെയും ഗുരുക്കന്മാരോടൊപ്പം ആറാമത്തെ ഗുരുവായ ഗുരു ഹർഗോബിന്ദും ഇവിടെ വന്നതായി ഈ ഗുരുദ്വാരയെക്കുറിച്ച് പറയപ്പെടുന്നു. പ്രാദേശിക തീർഥാടകരോടൊപ്പം സംഘം ഗുരുദ്വാരയിൽ എത്തി ഗുരുദാ പ്രസാദ് – ലങ്കാർ (ഗുരുദ്വാരകളിൽ വിളമ്പുന്ന ഒരു സമൂഹ ഭക്ഷണം) വളരെ ഉൽസാഹത്തോടെ കഴിച്ചു.

സംഘത്തിലെ സഹയാത്രികർ ഖത്കർക്കളനിലെത്തി. ഷഹീദ് ഭഗത് സിംഗ് നഗർ ജില്ലയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഖട്കർകലൻ, ഭഗത് സിംഗിന്റെ പൂർവ്വിക ഗ്രാമമാണെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു, അവിടെ സംഘത്തിലെ കൂട്ടാളികൾ  പൈതൃകവുമായ ഭഗത് സിംഗിന്റെ വീട് സന്ദർശിച്ചു. . ഭഗത് സിങ്ങിന്റെ വീടിനു പുറത്തുള്ള ഭഗത് സിങ്ങിന്റെ വീടിന്റെ കിണർ, ജാതിമതഭേദമെന്യേ ആളുകൾക്ക് വെള്ളം എടുക്കാൻ കഴിയും.

പൈതൃക ഗ്രാമം കാണാൻ നാട്ടിലെ കോളേജിലെ ചില വിദ്യാർത്ഥികളും എത്തിയിരുന്നു. നിസാർ അലി അദ്ദേഹവുമായി നാച്ച ഗമ്മത്ത് ഹ്രസ്വ സംഭാഷണം നടത്തി. തുടർച്ചയായി, വിദ്യാർത്ഥികളുടെ അഭ്യർത്ഥനപ്രകാരം അദ്ദേഹം “ധായ് അഖർ പ്രേം” എന്ന നൃത്ത പ്രകടനം അവതരിപ്പിച്ചു. പരിപാടിക്ക് ശേഷം കോളേജ് അധ്യാപകരുമായും ചർച്ച നടത്തി. അങ്ങനെ സംവാദങ്ങളും സാംസ്കാരിക പരിപാടികളുമായാണ് പഞ്ചാബിലെ സംഘത്തിന്റെ മൂന്നാം ദിവസം സമാപിച്ചത്. സംഘത്തിലെ സുഹൃത്തുക്കൾ ഹാൾട്ടിൽ ഉണ്ടായിരുന്നവരുടെ സാമ്പത്തിക സഹായവും സ്വീകരിച്ചു.രാത്രി ജലന്ധറിലെ ദേശ് ഭഗത് യാദ്ഗർ മെമ്മോറിയൽ ഹാളിൽ നാടക കലാകാരന്മാരും സാഹിത്യകാരന്മാരുമായി നാടക സംവാദം സംഘടിപ്പിച്ചു.

സംഘത്തിൽ പ്രസന്ന (ഐപിടിഎ ദേശീയ പ്രസിഡന്റ്), സുഖ്‌ദേവ് സിംഗ് സിർസ (ആൾ ഇന്ത്യ പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ ദേശീയ ജനറൽ സെക്രട്ടറി), വിനീത് തിവാരി (പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ ദേശീയ സെക്രട്ടറി), ഇന്ദർജിത് രുപോവാലി (ജനറൽ സെക്രട്ടറി, ഐപിടിഎ പഞ്ചാബ്), സുർജിത് ജാജ് (ജനറൽ സെക്രട്ടറി), സുർജിത് ജാജ് ( പ്രസിഡണ്ട്, പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ), റൈറ്റേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ, പഞ്ചാബ്), ദീപക് നഹർ, ഛത്തീസ്ഗഡിൽ നിന്നുള്ള നിസാർ അലി, ദേവനാരായണ് സാഹു, ഗംഗാറാം ബാഗേൽ, ജഗനു റാം എന്നിവരും ദേവീന്ദർ ദാമനെ (തിയേറ്റർ ആർട്ടിസ്റ്റ്) ,ജസ്വന്ത് ദമൻ (ചലച്ചിത്ര കലാകാരൻ), ജസ്വന്ത് ഖട്കർ, അമൻ ഭോഗൽ, ഡോ. ഹർഭജൻ സിംഗ്, പർമീന്ദർ സിംഗ് മദാലി, സത്യപ്രകാശ്, രഞ്ജിത് ഗമനു, ബിബ്ബ കൽവന്ത്, റോഷൻ സിംഗ്, രമേഷ് കുമാർ, കപൻ വീർ സിംഗ്, വിവേക്, സരബ്ജിത് രൂപാവലി, അന്നു രൂപോവാലി, ആഞ്ചൽ നഹർ , വൈഷ്ണവി നഹർ, രേണുക ആസാദ്, വൈഷ്ണവി രൂപാവലി, കൽവിദാർ കൗർ, ചഹത്പ്രീത് കൗർ , സഹയാത്രികരായി നിരവധി നാട്ടുകാരും ചേർന്നു.

2023 ഒക്ടോബർ 30 തിങ്കൾ

പഞ്ചാബിന്റെ ‘ധായ് അഖർ പ്രേം’ സാംസ്കാരിക പര്യടനത്തിന്റെ സംഘം നാലാം ദിവസം കപൂർത്തല ജില്ലയിലെ സുൽത്താൻപൂർ ലോധി നഗരത്തിലെത്തി. ഗുരുനാനാക്ക് ദേവ് നവാബ് ദൗലത്ത് ഖാൻ ലോധിക്ക് വേണ്ടി പതിനാല് വർഷം പ്രവർത്തിച്ച സ്ഥലമാണിത്. പതിന്നാലു വർഷമായി അദ്ദേഹം ഇവിടെ താമസിച്ചു, രണ്ട് കുട്ടികളും ഇവിടെ ജനിച്ചു. ഇവിടെയുള്ള മുസ്ലീം പള്ളികളും വളരെ പുരാതനമാണ്, കൂടാതെ നിരവധി വലിയ ഗുരുദ്വാരകളും ഉണ്ട്. ഇവിടെയും അദ്ദേഹത്തിന് ഗുരുവിന്റെ അറിവ് ലഭിച്ചതായി പറയപ്പെടുന്നു. ഇവിടെ വച്ചാണ് അദ്ദേഹം ‘ഗുരു ഗ്രന്ഥ സാഹിബ്’ ആരംഭിച്ചത്. ഇവിടെ നിന്ന് പല സ്ഥലങ്ങളും സന്ദർശിച്ചു. ഈ സ്ഥലത്തിന് വലിയ ചരിത്ര പ്രാധാന്യമുണ്ട്.

സുൽത്താൻപൂർ ലോധിയിലെ പ്രസ് ക്ലബ്ബിൽ പഞ്ചാബ് സംസ്ഥാന സാംസ്കാരിക ട്രൂപ്പ് സംഘടിപ്പിച്ച ‘ധായ് അഖർ പ്രേം’ എന്ന സെമിനാറിൽ അഭിഭാഷകരും മാധ്യമപ്രവർത്തകരും നിരവധി പ്രമുഖരും പങ്കെടുത്തു. പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ ദേശീയ ജനറൽ സെക്രട്ടറി സുഖ്‌ദേവ് സിംഗ് സിർസ, പഞ്ചാബ് പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ ജനറൽ സെക്രട്ടറി സുർജീത് ജഡ്ജി, പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ ദേശീയ സെക്രട്ടറി വിനീത് തിവാരി, ഛത്തീസ്ഗഡ് ഇപ്റ്റയുടെ പങ്കാളി നിസാർ അലി, ഇപ്റ്റ ജനറൽ സെക്രട്ടറി ഇന്ദർജിത് രുപോവാലി എന്നിവരും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. പഞ്ചാബ്, ഓർഗനൈസേഷൻ സെക്രട്ടറി സരബ്ജിത് രുപോവാലി, ദീപക് നഹർ.ആദി എന്നിവർ പങ്കെടുത്തു.

നിസാർ അലിയും സഹപ്രവർത്തകരും ചേർന്ന് രചിച്ച ജീവൻ യദു റാഹി, ‘ജബ് തക് റൊട്ടി കേ പ്രഷൻ പർ രഹേഗ ഭരി പത്തർ’, ‘ദമാദം മസ്ത് ഖലന്ദർ’ എന്നീ നാടൻ പാട്ടുകളോടെയാണ് സെമിനാർ ആരംഭിച്ചത്. സെമിനാറിൽ സുഖ്‌ദേവ് സിംഗ് സിർസ, സുർജിത് ജഡ്ജി, വിനീത് തിവാരി എന്നിവർ ‘ധായ് അഖർ പ്രേം’ എന്ന സാംസ്‌കാരിക സംഘത്തിന്റെ ലക്ഷ്യത്തിലേക്ക് വെളിച്ചം വീശി. ഫലസ്തീനിൽ നടക്കുന്ന സ്‌ഫോടനങ്ങൾ, റഷ്യയും ഉക്രെയ്‌നും തമ്മിൽ നടക്കുന്ന യുദ്ധം, മണിപ്പൂരിൽ നടക്കുന്ന അക്രമ സംഭവങ്ങൾ, ലോകത്തും രാജ്യത്തും വിദ്വേഷത്തിന്റെ വിളകൾ വിതയ്ക്കപ്പെടുന്ന രീതി ഇല്ലാതാകണം എന്ന് പ്രസംഗകർ അഭ്യർത്ഥിച്ചു. അതിനായി എല്ലാവരും ഒന്നിക്കണം. സന്നിഹിതരായ ആളുകൾ ഇക്കാര്യത്തിൽ യോജിച്ച് എല്ലാവിധ സഹകരണവും ഉറപ്പുനൽകി.

അതിനുശേഷം സെമിനാറിൽ പങ്കെടുത്തവരെല്ലാം കാൽനടയായി ഷഹീദ് ഉദ്ദം സിംഗ് ചൗക്കിലെത്തി. പ്രതിമയിൽ പുഷ്പചക്രം ചാർത്തി. ഇവിടെ ഛത്തീസ്ഗഢിന്റെ സുഹൃത്ത് നിസാർ അലിയും സുഹൃത്തുക്കളായ ദേവനാരായണൻ സാഹു, ഗംഗാറാം ബാഗേൽ, ജഗനുറാം എന്നിവർ ചേർന്ന് നാച്ച-ഗമ്മത് ശൈലിയിൽ ‘ധായ് ആഖർ പ്രേം’ എന്ന നാടകം അവതരിപ്പിച്ചു. ഇത് പ്രേക്ഷകർ പ്രശംസിക്കുകയും സാമ്പത്തികമായി പിന്തുണയ്ക്കുകയും ചെയ്തു.

നഗരത്തിൽ മാർച്ച് നടത്തുമ്പോൾ, ‘ഇൻസാനിയത് സിന്ദാബാദ്’, ‘പ്യാർ-മൊഹബത്ത് സിന്ദാബാദ്’, ‘പരസ്പര സൗഹാർദ്ദം നീണാൾ വാഴട്ടെ’, ‘സാഹോദര്യവും സാഹോദര്യവും നീണാൾ വാഴട്ടെ’ തുടങ്ങിയ മുദ്രാവാക്യങ്ങൾ ഉയർന്നു. ചടങ്ങുകൾ നിയന്ത്രിച്ചത് മുഖ്തിയാർ സിംഗ് ചന്ദി, അഡ്വക്കേറ്റ് രജീന്ദർ സിംഗ് റാണ, പ്രശസ്ത പത്രപ്രവർത്തകൻ നരീന്ദർ സോണിയ, എഴുത്തുകാരൻ ഡോ. സ്വർൺ സിംഗ്, ഐപിടിഎ കപൂർത്തല പ്രസിഡന്റ് ഡോ. ഹർഭജൻ സിംഗ്, വൈസ് പ്രസിഡന്റ് കശ്മീർ ബജ്‌റോർ, എഴുത്തുകാരൻ മഞ്ജീന്ദർ കമാൽ, സഖാവ് മകന്ദ് സിംഗ്, റിഷാപാൽ. സിംഗ്, തർമീന്ദർ സിംഗ്, സർവാൻ സിംഗ് നമ്പാർദാർ, അജിത് സിംഗ് ഔജ്‌ല, അമർജീത് സിംഗ് ടിബ്ബ തുടങ്ങിയവർ പങ്കെടുത്തു.

2023 ഒക്ടോബർ 31 ചൊവ്വാഴ്ച

‘ധായ് അഖർ പ്രേം’ സാംസ്കാരിക പര്യടനത്തിന്റെ അഞ്ചാം ദിവസത്തെ പരിപാടി പഞ്ചാബിലെ കപൂർത്തല ആർസിഎഫ് കോളനിയിൽ വൈകിട്ട് ആറിന് സംഘടിപ്പിച്ചു. ചണ്ഡീഗഡ് ഐപിടിഎ പ്രസിഡന്റ് ബൽക്കർ സിങ് സിദ്ദു സന്ദർശനത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം അവതരിപ്പിച്ചു. തുടർന്ന് നാടൻപാട്ടുകളോടെ ആരംഭിച്ച പദയാത്ര വൈകീട്ട് ഏഴിന് കപൂർത്തല ദീപ് സിങ് നഗർ പഞ്ചായത്ത് വസതിയിലെത്തി.

പഞ്ചാബിന്റെ നാടോടി സംസ്‌കാരത്തെയും ചരിത്രത്തെയും അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള വർണ്ണാഭമായ പരിപാടിയാണ് ഇവിടെ അവതരിപ്പിച്ചത്. പഞ്ചാബിലെ നാടോടിനൃത്തത്തോടെയാണ് പരിപാടി ആരംഭിച്ചത്. കെഎൻഎസ് സെഖോണിന്റെ പിന്തുണയോടെ IPTA ചണ്ഡീഗഡിലെ ബൽക്കർ സിംഗ് സിദ്ധുവിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ ലുഡി ഭാൻഗ്രയുടെ ഗംഭീരമായ അവതരണം നടന്നു. തുടർന്ന് ‘ഭഗത് സിംഗ് കി ഗോഡി’ എന്ന നൃത്തനാടകം അവതരിപ്പിച്ചു. ഇതിൽ രഞ്ജിത് ഗമനു, ദീപക് നഹർ, ബിബ കൽവന്ത്, ബബിത, അവ്താർ, കൽവീന്ദർ കൗർ എന്നിവർ ഉജ്ജ്വലമായി അഭിനയിച്ചു. ആസാദ് തിയേറ്ററിന്റെ ‘അസൽ ഖുമാരി നാം ദി’ എന്ന നാടകമായിരുന്നു അടുത്ത നാടകാവതരണം.ദീപക് നഹർ, ബിബ കൽവന്ത്, രഞ്ജിത് ബൻസാൽ, ബബിത, അവതാർ, കുൽവിന്ദർ കൗർ, അഗം ദീപ് എന്നിവർ നാടകത്തിൽ പങ്കെടുത്തു. ഇവിടെ ഒരു പുതിയ പരീക്ഷണം നടത്തി. ഛത്തീസ്ഗഢിലെ നാച്ച-ഗമ്മത് നാടോടി ശൈലിയിലുള്ള നാടകമായ ‘ധായ് അഖർ പ്രേം’ എന്ന നാടകത്തിൽ പഞ്ചാബിൽ നിന്നുള്ള കലാകാരന്മാർ ഛത്തീസ്ഗഢി നാടോടി കലാകാരന്മാർക്കൊപ്പം അഭിനയിച്ചു. തുടർന്ന് കാൽനട യാത്രക്കാരെ സരോപങ്ങളും മെമന്റോയും നൽകി ആദരിച്ചു. ഇന്ദ്രജിത് റുപോവാലിയാണ് പരിപാടി നയിച്ചത്. മുതിർന്ന കലാകാരൻ താലിബ് മുഹമ്മദ് ചടങ്ങിനെ അഭിസംബോധന ചെയ്തു. ജസ്പ്രീത് കൗർ (ജില്ലാ ഭാഷാ ഓഫീസർ), സർദാർ സജ്ജൻ സിംഗ്, ഡോ. ഹർഭജൻ സിംഗ് (പ്രസിഡന്റ് ഐപിടിഎ കപൂർത്തല), കശ്മീർ ബജ്‌റൗർ, സണ്ണി മസിഹ്, സർപഞ്ച് രൂപീന്ദർ കൗർ, സരബ്ജിത് രുപോവാലി, അഞ്ചൽ നഹർ തുടങ്ങിയവർ പ്രധാനമായും പങ്കെടുത്തു.

01 നവംബർ 2023 ബുധനാഴ്ച

‘ധായ് അഖർ പ്രേം’ ദേശീയ സാംസ്കാരിക പദയാത്രയുടെ അവസാന ദിവസം, സംഘത്തിന്റെ സഹയാത്രികർ ഒക്ടോബർ 30 മുതൽ നവംബർ 01 വരെ ജലന്ധറിലെ ദേശ് ഭഗത് യാദ്ഗർ ഹാളിൽ സംഘടിപ്പിച്ച 31-ാമത് ‘മേലാ ഗാദ്രി ബബിയ ദാ’യിൽ എത്തി. സ്വാതന്ത്ര്യ സമര കാലത്തെ ഗാദ്രി പാർട്ടിയിലെ വിപ്ലവകാരികളുടെ സ്മരണാർത്ഥമാണ് ‘ഗാദ്രി മേള’ സംഘടിപ്പിക്കുന്നത് എന്നത് ശ്രദ്ധേയമാണ്. 1913ൽ അമേരിക്കയിൽ ഗദർ പാർട്ടി സ്ഥാപിതമായി. ബാബ സോഹൻ സിംഗ് ഭക്‌ന ആയിരുന്നു അതിന്റെ പ്രസിഡന്റ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ 150-ാം ജന്മദിനത്തോടനുബന്ധിച്ചാണ് ഈ വർഷത്തെ മേള. താരക്‌നാഥ് ദാസ്, വിഷ്ണു ഗണേഷ് പിംഗ്ലെ, മൗലവി ബർകത്തുല്ല എന്നിവരെപ്പോലുള്ളവർ അംഗങ്ങളായ ദേശസ്‌നേഹവും മതേതരവുമായ ഒരു പാർട്ടിയായിരുന്നു ‘ഗദർ പാർട്ടി’. ഈ ആളുകളുടെ ഓർമ്മയ്ക്കായി എല്ലാ വർഷവും ഈ ഉത്സവം ആഘോഷിക്കുന്നു. ഇതിൽ പഞ്ചാബ് ഭഗത് സിംഗ്, ഉധം സിംഗ്, കർത്താർ സിംഗ് സരപ്പ എന്നിവരുടെ മക്കളും ഓർമ്മിക്കപ്പെടുന്നു. ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യത്തിനെതിരായ പ്രതിഷേധവുമായി വിദേശത്ത് താമസിക്കുന്ന ഇന്ത്യക്കാർ ആരംഭിച്ച ഈ ഗദർ പ്രസ്ഥാനത്തിന് രാവും പകലും സാംസ്കാരിക പരിപാടികളിലൂടെ ആദരാഞ്ജലികൾ അർപ്പിക്കുന്നു. പൂർണമായും തൊഴിലാളിവർഗത്തിന് വേണ്ടി സമർപ്പിക്കപ്പെട്ട മേളയാണിത്. ഈ മേളയുടെ ഒരു പ്രധാന ഭാഗം പുസ്തക പ്രദർശനമാണ്, അതിൽ ധാരാളം ബുക്ക് സ്റ്റാളുകൾ സ്ഥാപിക്കുകയും ആയിരക്കണക്കിന് പുസ്തകങ്ങൾ വാങ്ങുകയും ചെയ്യുന്നു.

ഗാദ്രി ബാബയുടെ ഈ പ്രസിദ്ധമായ ത്രിദിന മേളയോടനുബന്ധിച്ച് നവംബർ 01 ന് വൈകുന്നേരം പ്രധാന വേദിയിൽ ‘ധായ് അഖർ പ്രേം’ എന്ന ട്രൂപ്പിൽ ഉൾപ്പെട്ട ഛത്തീസ്ഗഡിലെ നാടോടി കലാകാരന്മാർ ‘ദമാദം മസ്ത് കലന്ദർ’ എന്ന പ്രശസ്ത ഗാനം അവതരിപ്പിച്ചു. ഛത്തീസ്ഗഢി ഗുമ്മത്തിന്റെ ശൈലി. നാച-ഗമ്മത്തിന്റെ ആദ്യ പങ്കാളി നിസാർ അലി ആദം ഗോണ്ട്വിയുടെ ഗസൽ ആലപിക്കുകയും  ചെയ്തു.

ഈ അവസരത്തിൽ സുഖ്‌ദേവ് സിംഗ് സിർസ (പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ ദേശീയ ജനറൽ സെക്രട്ടറി), വിനീത് തിവാരി (പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ ദേശീയ സെക്രട്ടറി), സുർജീത് ജഡ്ജി (പഞ്ചാബ് പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്‌സ് അസോസിയേഷൻ പ്രസിഡന്റ്), സഞ്ജീവൻ സിംഗ് (പഞ്ചാബ് ഐപിടിഎ പ്രസിഡന്റ്), ഇന്ദർജിത് രൂപാവലി ( പഞ്ചാബ് IPTA) ജനറൽ സെക്രട്ടറി), ബൽക്കർ സിദ്ധു (ചണ്ഡീഗഢ് IPTA പ്രസിഡന്റ്), KNS സെഖോൺ (ജനറൽ സെക്രട്ടറി IPTA ചണ്ഡീഗഡ്), ദീപക് നഹർ, സരബ്ജിത് രൂപ്വാലി, ബിബ കുൽവന്ത്, രഞ്ജിത് ഗമനു, കുൽവീന്ദർ കൗർ, AISF സഖാക്കളും മറ്റ് സംഘടനകളുടെ സഖാക്കളും നുക്കാദ് പദയാത്രയും. നാടകാവതരണ വേളയിൽ സന്നിഹിതരായിരുന്നു.

Report: Santosh (IPTA Delhi) and Nisar Ali (IPTA Chhattisgarh)
Translation by Prasanth Prabhakaran

Watch: Video “Jatha in Punjab | पंजाब में जत्था”